Merkezi Gaziantep’te bulunan Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliğinin üyesi firmalar, 2025 yılının ilk 9 ayında 2,6 milyar dolarlık hububat ihracatı gerçekleştirerek bölgenin toplam ihracatında yüzde 30’luk payla lider konumunu sürdürdü. Sektör, yüzde 4,6’lık artışla bölge ihracat ortalamasını yüzde 3 geride bıraktı.
İHRACATTA ÜRÜN VE PAZAR ANALİZİ
Ayçiçek tohumu yağı, yüzde 17,9 artış ve yüzde 22,6 birim fiyat yükselişiyle 446,6 milyon dolar gelirle ihracatta ilk sırayı aldı. Makarna ihracatı yüzde 4 düşüşle 444,8 milyon dolar, buğday unu ihracatı ise yüzde 27,1 gerilemeyle 267 milyon dolar olarak gerçekleşti. Irak, 725,9 milyon dolarla en büyük pazar olmasına rağmen yüzde 13,6 daralma yaşarken, Suriye’ye ihracat yüzde 44,8 artarak bu kaybı kısmen dengeledi. Afrika pazarında ise yüzde 18,9’luk artış dikkat çekti; Cibuti, Gana, Sudan, Togo ve Benin’de artış oranları yüzde 17,7 ile yüzde 178,6 arasında değişti.
KÜRESEL ZORLUKLAR VE REKABET AVANTAJI
Birlik Başkanı Celal Kadooğlu, küresel lojistik dar boğazları, navlun maliyetlerindeki dalgalanmalar ve hammaddeye erişim zorluklarının ihracatı etkilediğini belirtti. Kadooğlu, “Sürdürülebilir tedarik, zamanında teslimat ve istikrarlı kalite, talebin fiyat esnekliğinin gerilediği bu dönemde belirleyici unsurlar. Artan işçilik, enerji ve finansman giderleri ile kur baskısına rağmen, verimliliği artıran çözümlerle ihracatı yönetiyoruz. Hedefimiz, inovasyona dayalı, dirençli bir ihracat modeliyle büyümeyi kalıcı hale getirmek” dedi.
BÖLGENİN EKONOMİK OMURGASI
Kadooğlu, hububat sektörünün Türkiye genelinde yüzde 4,5, Güneydoğu’da ise yüzde 30 payla bölge ekonomisinin temel taşı olduğunu vurgulayarak, “Bu başarı, tarımsal üretimden işlenmiş gıdaya uzanan disiplin ve sanayi kültürünün sonucudur. Ancak Irak’taki korumacı politikalar ve istikrarsız tedarik zincirleri gibi engellerle karşı karşıyayız. Suriye pazarındaki toparlanma umut verici olsa da, Afrika gibi yüksek potansiyelli pazarlara odaklanarak çeşitliliği artırmak istiyoruz. Ticaret Bakanlığımızın desteğiyle Kasım’da Gana, Benin ve Togo’ya düzenlenecek alım heyeti, bu vizyonun önemli bir adımı olacak” şeklinde konuştu.
HEDEF: KATMA DEĞERLİ VE DAYANIKLI İHRACAT
Bölge ihracatçıları, Ar-Ge, markalaşma ve katma değerli ürün stratejileriyle rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. Kadooğlu, üretimden lojistiğe kadar verimliliği yükselterek Güneydoğu’nun ihracatını daha dayanıklı bir yapıya kavuşturma kararlılıklarını ifade etti.
