Gaziantep’te, asırlık kendir (halat) geleneği, Sulu Mağara’daki el yapımı tezgahlarda üretilerek yaşatılmaya devam ediyor. Kendir ustaları, gelişmiş teknolojiye karşın geleneksel yöntemlerle günde 50 kilometreye yakın yol yürüyerek 150 kilo kendir üretip, Türkiye’nin 81 iline gönderiyor.
Şahinbey ilçesi Kılıçoğlu Mahallesi’ndeki tarihi mağaralarda çalışan ustalar, fabrikalardan temin ettikleri atık ipliklerle ilerleyen teknolojiye rağmen mağaranın nemli ortamında, el yapımı tezgahlarda kendir üretiyor. Ahşaptan yapılmış çıkrıkla çalışan ustalar, aralarında çocukların da bulunduğu çalışanlarla ipleri tezgahlar arasında koşarak, sarıp, kendire dönüştürüyor. Asırlık geçmişe sahip mesleği yaşatan kendirciler, günde 50 kilometre yol yürüyerek, 150 kilo civarında kendir üretiyor. Ayda 4 bin ton olan üretimi Türkiye’nin 81 iline gönderen kendirciler, geleneklerini devam ettiriyor.
‘MAĞARADA ÜRETİLEN İP DAHA SAĞLAM OLUYOR’
Sabahın erken saatlerinden akşama kadar yürüdüklerini anlatan ustalardan Hüseyin Sabuhan, mağarada ürettikleri halatların hurda pamuk ya da polyester iplikten yapıldığını söyledi.
Sabuhan, üretilen kendirlerin hamak ipi, süs ipi ve anahtarlık olarak kullanılabildiğini ifade ederek, burada yapılan halatların eskiden kuyulardan su çekmek ya da kamyonların üzerine yük bağlanırken kullanıldığını da aktardı.
Gelişen teknolojinin işlerini düşürdüğünü dile getiren Sabuhan, şu anda ayda ortalama ürettikleri 4 ton halatı 81 ile yolladıklarını kaydederek, şöyle konuştu:Şu anda teknoloji gelişti. Daha çok fabrikasyon üretimler tercih ediliyor. Genellikle biz pamuk iplerden üretiyoruz. Burada kendir ve köşker denilen ipler üretiyoruz. Şu an kendir çok tercih edilmemesi sebebiyle bitme aşamasında. Şu anda talep daha çok köşker ipliğinde var. Mağarada ip üretiminin tercih edilmesinin sebebi burada yapılan ipler çok daha sağlam olur. Mağarada nem ve rutubet olduğu için yere bırakılan ipler, nemi çekiyor ve bükümü çok daha kolay oluyor. Üretim yaptığımız bu mağara, çok eski tarihlere dayanıyor. Bu mağara ilk etapta taş kesmek için kullanılmış. Büyüklerimizin anlattığına göre bu mağaranın yaklaşık 200 yıllık bir tarihi var. Bizden önce de büyüklerimiz bu işi yapmış mağarada. Zaten şu anda bu işi yapan başka birileri yok. Mesleğimiz fabrikasyon üretim sebebiyle yok olma aşamasında. Bizden sonra mesleğin sürdürülebileceğini de tahmin edemiyoruz.”
‘GÜNDE 50 KİLOMETRE YÜRÜYORUZ’
Her gün 50 kilometre yol yaptıklarını ve 150 kilo ip ürettiklerini anlatan ustalardan Cuma Demir ise mesleğinin yorucu olduğunu ifade etti. Mesleklerinin tarihi olduğuna dikkat çeken Demir, “Mağarada nem olmasından dolayı yaptığımız ipler çok daha sağlam oluyor. Fabrikasyon üretimde nem olmadığı için sağlam olmuyor” dedi.
