Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi’nde görev yapan ve izinde gittiği memleketi Diyarbakır’da ağabeyinin evinde intihar eden arkeolog Merve Kaçmış’ın (33) mobbinge uğradığı iddiasıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca başlatılan idari soruşturma sürdürülüyor. Kaçmış’ın intiharından önce bıraktığı ve soruşturma dosyasına giren notta, ‘Ben yapmadım, masumum. Her yerde kameralar var izleyince göreceksiniz’ ifadesi yer alıyor. Soruşturma kapsamında, müze müdürü Emine Öztürk ile 2 uzman, görevden uzaklaştırıldı. Kaçmış’ın ölümü TBMM gündemine de taşındı.
Zeugma Müzesi’nde görevli olan bir arkeolog 2018’de açığa alındı. İtiraz üzerine 2019’de görevine geri döndü. Ancak geri dönen arkeolog, İl Kültür Turizm Müdürlüğü’ne tayin edildi. Tayini çıktığı için üzerine zimmetli olan 9 bin eserin başka bir memura devredilmesi gerekiyordu. Bu 9 bin eserden 100’ünün müze kayıt numarası bulunmuyordu. Müze yönetimi aynı müzede görevli arkeolog Merve Kaçmış’tan, eserleri en kısa sürede kendi zimmetine almasını istedi.
‘KARŞILAŞTIRMA YAPMADAN ZİMMET’
Arkeolog Merve de kayıt numarası olmayan eserleri müze kayıt defterinde yer alan eserle karşılaştırdıktan sonra devralacağını söyledi. Ancak iddiaya göre müze yönetimi numarasız 100 eserin karşılaştırılması yapılmadan zimmet edilmesi için Merve Kaçmış’a baskı uyguladı. Buna göre Merve kendisine uygulanan mobbinge dayanamayıp Diyarbakır’da yaşadığı apartmanın sekizinci katından atlayıp intihar etti.
‘BEN MASUMUM, KAMERALARI İZLEYİN GÖRECEKSİNİZ’
İntihar olayı sonrası ailenin vekaletini alan Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Merkezi savcılık soruşturmasına vekaletini sundu. Soruşturma dosyasında yer alan evrakların bir örneğini aldıklarını söyleyen ailenin avukatı Aslı Pasinli, Merve Kaçmış tarafından intihardan önce yazılan ve soruşturma dosyasına giren bir not olduğunu belirtti. Pasinli, “Merve’nin intihardan önce bırakmış olduğu notu dosya içinden gördük. Fakat yazı oldukça bulanıktı. Ama notta işyerine bir atıf olduğu açık ifadelerden belli. İlk cümlesi ‘Ben yapmadım, masumum. Her yerde kameralar var, izleyince göreceksiniz’ diye başlayan ve işyerinde yaşanan olaya ilişkin 4-5 cümlelik bir not. Devam eden cümleler okunamıyordu. Yazının çözümlenmesini de talep edeceğiz” dedi.
‘MOBBİNG SONUCU İNTİHAR DEĞİL CİNAYETTİR’
Merve’nin uzun süreli bir mobbing sonucu intihara sevk edilip edilmediği yönünde soruşturmanın genişletilmesi talebinde bulunacaklarını söyleyen Pasinli şöyle devam etti: “Bakanlığa bu konuya ilişkin idari bir soruşturma başlatılmasını Merve’nin bıraktığı intihar notuna da işaret ederek başvuruda bulunacağız. Psikolojik otopsi talebinde bulunacağız. Psikolojik otopsi kişiyi intihara sevk eden sürecin ayrıntılı bir şekilde incelenmesidir. Merve uzun süreli bir mobbing sonucu hayatını kaybetmiş ise bu, intihar değil cinayet olacaktır. Ve bu dosyanın aydınlatılması için işyerinde kaybolduğu söylenen 150-200 tarihi esere ilişkin Merve’nin çalışma arkadaşlarının da bilgisine başvurulmasını isteyeceğiz.”
ADLİ VE İDARİ SORUŞTURMA SÜRÜYOR
Arkeolog Merve Kaçmış’ın intiharın ardından adli soruşturma başlatılırken, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca da olayın araştırılması için soruşturma başlatılıp, Zeugma Mozaik Müzesi’ne müfettiş gönderildi. Müfettişlerin devam ettirdiği soruşturma kapsamında, müze müdürü E.Ö. ile 2 uzmanın görevinden uzaklaştırıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada olayla ilgili bazı personelin görevden uzaklaştırıldığı vurgulanarak, “Konu, tüm detaylarıyla takip edilmektedir” denildi.
MOBBİNG UYGULAMASI İNTİHARA SÜRÜKLEDİ
Merve Kaçmış’ın intiharıyla ilgili Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma sürerken, genç arkeoloğun ağabeyi Ömer Ozan Kaçmış, müzede kayıp tarihi eserleri zimmetine almadığı için kendisine baskı uygulandığını ileri sürdü. Ömer Ozan Kaçmış, “Bu baskı ve mobbing uygulaması kardeşimi duygusal yönden çöküntüye soktu ve intihara kadar sürükledi” diye konuştu.
‘DAHA ÖNCE AYRILAN PERSONELİN ZİMMETİNİ KENDİSİNİN ALMASI İSTENDİ’
Kaçmış, kardeşini intihara sürükleyen nedenlerin araştırılması gerektiği talebinde bulunarak, şunları söyledi:
“Kardeşim yaklaşık 2,5 yıldır Zeugma Mozaik Müzesi’nde çalışmaktaydı. Son 6- 7 aydır müzede bir zimmet devri olayı oldu. Zimmet devralması istendi müdürlük tarafından. Daha önce ayrılan bir personelin zimmetini kendi adına alması istendi. Yaklaşık 8-9 bin civarında bir tarihi eserin. Süreç başladı, bu süreçten sonra sayımlar yapıldı. Tarihi eserlerin kayıt altına alındı, envanterlerin hepsi sayıldı. Sayım sonrasında kardeşim bu eserlerin eksik olduğunu bildirdi. Yaklaşık 100-150 eserin eksik olduğunu, bu şekilde zimmetine alamayacağını bildirmiş. İlgili müdürüne de bildirmiş, komisyon başkanına da bildirmiş. Kaç taneyse o kadar alması gerektiğini bildirmiş. Fakat müdürlük tarafından ağır bir baskı uygulanmış.”
‘KARDEŞİM DUYGUSAL ÇÖKÜNTÜYE UĞRADI’
Kardeşi Merve’nin yaşadığı baskıyı kendisine daha önce anlattığını belirten Ömer Ozan Kaçmış, “Kardeşim bu usulsüz durumu yapmayacağını söylemiş. Bu süreç yaklaşık bir ay sürdü. Müdürü tarafından baskı uygulanmış. Daha sonra kardeşim bir duygusal çöküntüye uğradı müdürün uyguladığı mobbingden dolayı. Bu baskıdan bize de bahsediyordu ara ara. Duygusal bir çöküntüye girdi ve intihar etti. Kardeşimin intiharına neden olan bu kayıp veya kayıt altında olmayan tarihi eserlerin nerede olduğunu araştırılmasını yetkili mercilerden talep ediyoruz” diye konuştu.
MOBBİNG DAVALARI AÇILDI
Öte yandan Kaçmış’ın intiharıyla ilgili Kültür Sanat Sendikası, Zeugma Mozaik Müzesi’nde çalışan bazı personele daha önce mobbing uygulandığını belirterek, bazı çalışanların dava da açtığını açıkladı. Basın açıklamasında “Müzede görevli arkeolog arkadaşımızın hayatını kaybetmesine neden olan bu olay intihar değil cinayettir ve sorumluları derhal yargı önüne çıkarılmalıdır” denildi. Arkeologlar Derneği Başkanı İlkay İvgin ise “Arkeolog arkadaşımızın ölümü bizi derinden üzmüştür. Dernek olarak olayın takipçisiyiz” dedi.
ENVARTER SAYIMI YAPILIYOR
Öte yandan Merve Kaçmış’a görevden ayrılan başka personelin zimmetindeki ‘Pişmiş Toprak Eserler’i zimmetine alması gerektiğinin söylendiği, Kaçmış’ın ise envanter eksikliği olduğu için eserleri zimmetine almadığı gerekçesi ile mobbinge maruz kaldığı iddia edildi. Kaçmış’ın eksik olduğu için zimmetine almadığı iddia edilen tarihi eserlerin sayımına başlandığı öğrenildi.
MECLİS GÜNDEMİNE TAŞINDI
CHP Gaziantep Milletvekili İrfan Kaplan, Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne bağlı Gaziantep Zeugma Müzesi’nde Arkeolog olarak görev yaparken gördüğü baskı sonucu yaşamına son veren Merve Kaçmış’ın intiharını Meclis gündemine taşıdı. Kültür Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un cevaplaması istemiyle yazılı soru önergesi veren Kaplan, en kısa zamanda bu olayın aydınlatılmasını gerektiğini belirtti.
Arkeolog Merve Kaçmış’ın mobbing nedeniyle intihar ettiği ve müze envanterinde eksiklikler olduğu iddialarının ardından Zeugma Müzesi Müdürü Emine Öztürk görevden alındı.
