Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Lagarde’ın “Koronavirüsten ötürü Avrupa 2008 benzeri bir kriz riski ile karşı karşıya” sözlerini değerlendiren İstinye Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Melik Ertuğrul, önemli detaylara dikkat çekti.
Çin ekonomisinin yavaşlamasının dünya ekonomisinin yavaşlaması anlamına geldiğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Melik Ertuğrul, “Çin’in yavaşlaması dünyayı nasıl etkiler? Sonuç itibariyle Çin, küresel düzeydeki en büyük iki ekonomiden biri. Dolayısıyla, birçok ülke, bu iktisadi süper güçteki yavaşlamaya yönelik önlemler aldı. İngiltere Merkez Bankası 50 baz puanlık bir faiz indirdi. Amerikan Merkez Bankası’nın hafta içi aksiyonu ortada. Şimdilik merkez bankaları global ekonomideki yavaşlamaya çözüm olarak geleneksel reaksiyonlar dahilinde parasal genişlemeyi uyguluyor. Sonuç itibarıyla herkesin piyasadan elini çekmiş olduğu bir ortamda yavaşlamanın parasal genişleme ile çözülüp çözülmeyeceği çok da fazla bilinmiyor, dolayısıyla geleneksel reaksiyonlar bu sorunun ilacı olamayabilir. Ancak şu anki ana çekince ekonomideki yavaşlama değil sağlık” diye konuştu.
Türkiye’nin en büyük ticari partnerinin Avrupa olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Ertuğrul, şu değerlendirmede bulundu:
“İtalya Başbakanı güney kuzey ayrımı yapmaksızın bütün ülkeyi acil durum bölgesi olarak ilan etti. İtalya’da bütün spor müsabakaları yasaklandı, seyahat ve toplanma yasakları da getirildi. Bu bağlamda İtalya hem kuzey bölgesinin Çin’e olan entegrasyonundan ötürü hem de turistlik bir merkez olduğu için büyük bir açmazla karşı karşıya. İtalya’dan başlayarak bütün Avrupa’yı içine alabilecek bu açmaz için Lagarde’ın 2008 Krizi benzetmesi oldukça önemli. Çünkü insanlar ellerini eteklerini piyasadan çekti. Ne kadar parasal genişleme yaparsanız yapın, insanlar ortaya çıkmadığı ve faaliyetler durduğu sürece genişleme bir çözüm olmayacaktır. O nedenle en büyük ticari partnerimiz olan Avrupa’da meydana gelecek bir yavaşlama doğrudan bizi etkileyecek. Her ne kadar ambargolar söz konusu olsa da İran da Türkiye’nin önemli bir paydaşı. İran’da meydana gelen koronavirüs yavaşlaması da doğrudan bizi etkileyecek. Dolayısıyla hem batıdan hem de doğudan kaynaklı oldukça büyük bir ticari yavaşlama baskısı yaşamamızın muhtemel olduğunu düşünüyorum.”
Dr. Öğr. Üyesi Ertuğrul, piyasaları şöyle değerlendirdi:
“Bundan 3 ay öncesine kadar ticaret savaşlarından bahsediyorduk. Bugün ise ticaretin olmamasını konuşuyoruz. Dolayısıyla, her ne kadar biraz kötümser bir senaryo olsa da borsaların biraz daha düşerek reaksiyon vermesini bekliyorum. Bu, aynı zamanda, şişkin olan borsalar için bir düzeltme anlamına da geliyor. Bu düşüşler, düzeltmenin ötesine geçip de bir çöküş olmaya yönelirse, artacak belirsizlik algısının altın fiyatlarını tırmandırması çok da beklenmedik bir sonuç olmaz. Öte yandan, petrol fiyatlarındaki düşüş de tartışılması gereken başka bir husus, 30 dolarlara kadar gerileyen petrol fiyatlarından enerji ithal eden bir ülke olarak olumlu etkileneceğiz. Bu bardağın dolu kısmı. Diğer taraftan, üretimde temel girdilerden biri olan petroldeki düşüşün, üretim ve ticaret olmadığında yaratacağı etki ve ekonomik kalkınmamızdaki etkisi büyük bir soru işareti. Bardağın bu boş kısmı küresel düzeyde ele alınması gereken bir sorunsal. Türkiye için koronavirüs kaynaklı en temel çekince, en büyük ticari partnerimiz olan Avrupa’da meydana gelecek olan yavaşlama. Lagarde’ın 2008 Krizi benzetmesi bence çok değerli.”
Kaynak : DHA ilknur.sargut@dha.com.tr (İlknur Sargut)
