Sosyalist Cumhuriyet Partisi (SCP) Başkanlık Kurulu, 2024 yılı için görüşmelerine başlanan asgari ücretle ilgili yaptığı açıklamada, Asgari Ücret Tespit Komisyonunun yapısının emekçilerin aleyhine olduğunu belirterek, Sosyalist Cumhuriyet Partisi’nin asgari ücretle ilgili çözüm önerilerini sıraladı.
SCP Başkanlık Kurulu, konu ile ilgili yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
Asgari ücret, devlet çarkının ve toplum hayatının önemli ölçülerinden biri olmakla birlikte, milyonlarca emekçi ve aileleri için tek yaşam dayanağıdır.
7 milyona yakın sigortalı işçinin, 8 milyona yakın kaçak işçinin, 8 milyona yakın işsizin, yeraltındaki maden işçilerinin, stajyerlerin, geçici işsizlik ödeneği ve işsizlik maşı alanların hayatta tutunabilecekleri tek daldır.
Ancak asgari ücrette, komisyonun bileşiminden, belirlenme biçimine kadar, çok sayıda önemli sorun vardır. Bu sorunlar çözülmeden, asgari ücretin gerçek ihtiyacı karşılaması mümkün olamayacaktır.
1-) KOMİSYONUN YAPISI EMEKÇİLERİN ALEYHİNEDİR
15 kişiden oluşan Asgari Ücret Komisyonu’nda işçi tarafı sadece 5 kişidir. Hükümet ve işveren temsilcileri 2/3 çoğunlukları ile her zaman işçi tarafının onaylaması mümkün olmayan kararlar almaktadırlar. İtiraz yolu kapalıdır, işçi tarafı ancak muhalefet şerhi koyabilmektedir.
Söz konusu olan toplumun yüzde 70’inin nasıl yaşayacağını belirlemekse, komisyonda emekçi temsilcileri, bu duruma uygun ağırlıkta olmalıdır.
2-) ASGARİ ÜCRET ÜÇER AYLIK OLMALIDIR
4857 sayılı İş Kanunu, “Asgari ücret en geç iki yılda bir belirlenir” diyor. Alt sınır yoktur.
Enflasyonun yüksek seyrettiği, ücret zammının bir ayda bile anlamını yitirdiği günümüzde koşullarında, asgari ücret üçer aylık dilimler halinde belirlenmelidir.
3-) OLUŞACAK BAĞIMSIZ KURULUN VERİLERİ DİKKATE ALINMALIDIR
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, TÜİK’in verilerini esas almaktadır. Oysa “TÜİK’in iktidarın beklentilerini dikkate aldığı, politize olduğu” yönünde eleştiriler olmaktadır. TÜİK güvenilirliğini yitirmiştir.
Tartışmalara son verilmeli, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden bağımsız bir kurul oluşturulmalı, bu kurulun saptayacağı veriler dikkate alınmalıdır.
4-) TÜM GELİR GRUPLARI DEĞİL, DÜŞÜK GELİRLİLER DİKKATE ALINMALIDIR
Asgari ücret, tüm gelir gruplarının gıda harcamaları ortalamasına göre belirleniyor.
Oysa gıda harcaması zenginlerin gelirinde yüzde 2-3 bile değilken, düşük gelirliler için yüzde 30’unun üzerindedir.
Oysa söz konusu olan zenginler değil, asgari ücretlilerin yaşamıdır. Yoksulların, asgari ücretlilerin yaşamına karar verilirken, ilgisiz dünyalardan örnekler taşımak olacak iş değil.
İncelemenin ciddiyeti olmalı, düşük gelirliler gerçeği dikkate alınmalıdır.
5-) ASGARİ ÜCRET KİŞİYE VE AİLEYE GÖRE AYRI OLMALIDIR
Mevzuat, asgari ücreti yalnız yaşayan BİR KİŞİYE göre tarif etmekte, asgari ücretlinin evli ve çocuklarının olabileceği hesaba katılmamaktadır. Bir yanda evlilere “üç çocuk yapın” çağrıları yapılırken, öte yanda asgari ücretlinin o kadarcık maaşla eşini ve çocuklarını da geçindirmesi beklenmektedir.
Mevzuatın hayattan bihaber olmaması, Komisyonun da toplum gerçeğini fark etmesi gerekmektedir.
6-) MEVZUAT, SENDİKASIZ İŞYERLERİNDE DE KIDEM VE DENEYİMİ GÖZETMELİDİR
Sendikasız özel sektörde, 10-15 yıllık işçiye bile asgari ücret verilmektedir.
Asgari ücret, ancak ilk işe girişte söz konusu olabilir. İlerleyen zamanlar için kıdem ve tecrübe eklenmelidir.
Mevzuat buna göre düzenlenmeli, devlet denetimi sağlanmalıdır.
7-) ASGARİ ÜCRET ALTINDA EMEKLİ MAAŞI OLMAMALIDIR
Milyonlarca emekli, asgari ücretin altında aylık almaktadır.
Emekli aylıklarına 1999 ve 2008’de yapılan gasplar iade edilmeli, aylık bağlama oranı yeniden yüzde 70 olmalı, “en düşük emekli aylığı asgari ücretin altında olamaz” kuralı getirilmelidir.
😎 İŞSİZLİK FONU İŞSİZLER İÇİNDİR
İşten atılanların ancak yüzde 30’u İşsizlik Fonu’ndan yararlanabiliyor. İşten atılanlar aç kalmaktadır. İşini kaybedenlerin büyük kısmının yararlanamadığı Fon ise, iktidar tarafından amaç dışında kullanılmaktadır.
İşini kaybeden herkes Fondan yararlanmalı, Fon amaç dışında kullanılmamalıdır.
9-) KAMUCU-HALKÇI EKONOMİ
Vahşi kapitalizmin piyasa ekonomisi, ülkeyi uçuruma götürmektedir. Bütün emekçilerin ve asgari ücretlinin, bugünü de karanlıktır, yarını da.
Asgari ücretli, emekli, işsiz, köylü ve esnaf için, hatta sanayici için kurtuluş, Atatürk’ün kamucu ve halkçı ekonomisidir.
