Anahtar Parti Gaziantep İl Başkanı Murat Üzümcü, hal yasası tartışmalarına dair çarpıcı açıklamalarda bulundu. Üzümcü, tarla ile market arasındaki fiyat uçurumuna dikkat çekerek, mevcut sistemde çiftçinin zarar ettiğini, aracı ve sanayicinin ise kazanç sağladığını vurguladı. Çözüm olarak “Birlikte Üretim Modeli”ni önerdi.
KAF DAĞININ ARDINDAKİ HAL YASASI
Anahtar Parti Gaziantep İl Başkanı Üzümcü, hal yasasına ilişkin kamuoyunun beklentilerini değerlendirerek, “Bir gün çıkıp gelecek, tüm sorunlarımızı çözecek mi?” sorusunu yöneltti. Vatandaşların tarladan pazara veya markete ulaşan ürünlerdeki fiyat farkının kapanmasını beklediğini belirten Üzümcü, “Meyve ve sebze üreticiden çıkar, şehir hallerinden geçer, pazara ve markete ulaşır. Bu süreçte fiyat her adımda katlanır” dedi.
HAL DIŞINDAKİ ÜRÜNLER
Hal yasasının yalnızca meyve ve sebze fiyatlarını sınırlı ölçüde etkileyebileceğini ifade eden Üzümcü, hal kapsamı dışında kalan ürünlere dikkat çekti: “Buğday, arpa, mısır, yağlık ayçiçeği, pirinç, yem bitkileri, bal, süt, peynir, tereyağı gibi temel gıdalar halden geçmez. Peki, üreticiden tüketiciye gelene kadar hangi yollardan geçiyor? Çiftçi kaça satıyor, biz kaça yiyoruz, biliyor muyuz?”
Üzümcü, örneklerle durumu açıklığa kavuşturdu: “Çiftçiden 13 TL’ye alınan süt, sanayide 17,15 TL maliyetle işleniyor. Kaşar peyniri 220 TL’ye satılmalı ama 300 TL’ye raflarda. Kültür peynir 95 TL olmalı, ancak 160 TL’ye satılıyor.”
FİYATLAR NASIL BELİRLENİYOR?
Üzümcü, hal dışı ürünlerin fiyatlarının borsalar, stokçuluk, spekülasyon ve ithalat politikalarıyla şişirildiğini belirterek, “Geçen yıl tüccar, çiftçiden buğdayı 7 TL’ye aldı, 11 TL’den üretime girdi. Çiftçi zarar ederken ekmek pahalandı. Ayçiçeği düşük fiyata alınır, stoklanır, döviz veya yurtdışı fiyat artışı bahane edilerek yağ fiyatı şişirilir. Arpa spekülasyonla yem fiyatını artırır, et fiyatı yükselir. Mısırda ya spekülasyon olur ya da ithalat vergisi sıfırlanır. İthalatçı kazanır, üretici batar” diye konuştu.
ÇÖZÜM: BİRLİKTE ÜRETİM MODELİ
Üzümcü, hal yasasının tek başına çözüm olamayacağını vurgulayarak, “Birlikte Üretim Modeli”ni önerdi: “Devlet, kooperatifler aracılığıyla üreticiyle ortak olacak. Kooperatifler, merkez birlik çatısı altında fiyatları denetleyecek. Tüketici uygun fiyatla ürün alacak, çiftçi bereket görecek.”
NEDEN BİRLİKTE ÜRETİM MODELİ?
Üzümcü, modelin faydalarını şöyle sıraladı: “Üretim ve istihdam artar, maliyetler düşer, kalite yükselir. Zararlı tarım ilaçları azalır, sağlıklı gıda sofraya gelir. Çocuklarımız proteine ulaşır, zihinsel gelişimleri desteklenir. Sağlık harcamaları düşer, toplumun yaşam kalitesi artar. Çiftçi, kredi ve faiz sarmalından kurtulur, borcunu mahsulüyle öder. Tefecilere ve aracılara mahkûm olmaz.”
Üzümcü, sözlerini şu ifadelerle noktaladı: “Hal yasası sınırlı bir çözüm sunar. Birlikte Üretim Modeli ile üretim planlanır, takip edilir, AR-GE ile verimlilik artar. Çiftçi kazanır, tüketici rahatlar, ülke güçlenir.”
