Gaziantep SANKO Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Meltem Demirci, gıda zehirlenmelerinin toplum sağlığını tehdit eden, önlenebilir ancak ihmal edildiğinde ciddi sonuçlar doğurabilen önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirtti.
GIDA ZEHİRLENMESİ NEDİR?
Uzm. Diyetisyen Meltem Demirci, “Gıda zehirlenmesi; bakteri, virüs, parazit veya toksin içeren besinlerin tüketilmesi sonucu gelişen ve çoğunlukla sindirim sistemini etkileyen klinik bir tablodur” dedi.
Belirtilerin hafif olabileceği gibi bazı durumlarda tıbbi müdahale gerektirebileceğini, özellikle risk gruplarında daha hızlı ve şiddetli seyredebileceğini vurgulayan Demirci, en sık rastlanan belirtileri şöyle sıraladı:
Bulantı – kusma,
İshal,
Karın ağrısı – kramp,
Halsizlik ve baş dönmesi,
Ateş,
İştahsızlık,
Dehidratasyon bulguları (Ağız kuruluğu, susuzluk hissi).
EN SIK KARŞILAŞILAN NEDENLER
Uzm. Diyetisyen Demirci, gıda zehirlenmelerinin ortaya çıkmasında en sık karşılaşılan nedenleri şu şekilde özetledi:
Yeterli ısıda pişirilmemiş et, tavuk ve yumurta ürünleri.
Soğuk zinciri bozulmuş veya uygun koşullarda saklanmamış süt ve süt ürünleri.
Yeterince temizlenmemiş sebze ve meyveler.
Hijyen kurallarına uyulmadan hazırlanan veya servis edilen besinler.
Pişmiş yemeklerin uzun süre oda sıcaklığında bekletilmesi.
Bu faktörlerin mikroorganizmaların çoğalmasına yol açtığını belirten Demirci, özellikle çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik hastalığı olan kişilerin daha hassas olduğunu kaydetti. Demirci, gıda güvenliğinin yalnızca üretim ve dağıtım süreçleriyle sınırlı olmadığını, evdeki mutfak uygulamalarının da belirleyici rol oynadığını ekledi.
GIDA GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK İÇİN TEMEL ÖNLEMLER
“Evde uygulayabilecek basit ancak etkili önlemlerle gıda zehirlenmeleri büyük ölçüde önlenebilir” diyen Uzm. Diyetisyen Demirci, şu önerilerde bulundu:
El hijyeni sağlanmalıdır: Yemek hazırlığı öncesinde ve sonrasında, çiğ gıdalarla temasın ardından en az 20 saniye eller sabun ve su ile yıkanmalıdır.
Çiğ ve pişmiş besinler ayrılmalıdır: Çiğ et, balık ve tavuk ürünleri diğer gıdalarla temas etmeyecek şekilde muhafaza edilmeli; mümkünse ayrı kesme tahtaları ve ekipmanlar kullanılmalıdır.
Yeterli pişirme uygulanmalıdır: Özellikle hayvansal kaynaklı besinlerde iç sıcaklığın güvenli düzeye ulaşması sağlanmalıdır.
Uygun saklama koşulları sağlanmalıdır: Pişmiş yemekler oda sıcaklığında en fazla 2 saat bekletilmeli, uygun kaplarda buzdolabında saklanmalıdır.
Sebze ve meyve temizliği ihmal edilmemelidir: Akan suda bol suyla yıkanmalı, gerek görüldüğünde uygun dezenfeksiyon yöntemleri kullanılmalıdır.
Demirci, gıda zehirlenmelerinin büyük bölümünün doğru hijyen, uygun pişirme ve saklama koşullarıyla önlenebileceğini hatırlatarak, “Gıda güvenliği bilincinin kazandırılması, bireysel sağlığın korunmasının yanı sıra toplum sağlığının sürdürülebilirliği açısından da temel bir gerekliliktir” diye konuştu.
