Adıyaman merkezli Menzil Cemaati’ne bağlı Beşir Derneği’nin 2024 yılı mali raporu, tarikatların ekonomik gücünü bir kez daha gündeme taşıdı. Dernek, geçen yıl 240 milyon 921 bin TL bağış ve 22 milyon 499 bin TL yardım toplama geliriyle toplam 263 milyon 420 bin TL gelir beyan etti. CHP Gaziantep Milletvekili Melih Meriç, bu duruma sert tepki göstererek, “Denetlenmeyen bağış, halktan çalınan umuttur” dedi.
“BU SADECE BIR DERNEK, PEKİ YÜZLERCESİ NE KADAR TOPLUYOR?”
CHP Gaziantep Milletvekili Melih Meriç, rakamların Türkiye’deki dini yapılanmaların ulaştığı mali büyüklüğü tek başına gösterdiğini belirterek, “Menzil Cemaati’ne bağlı Beşir Derneği yalnızca bir yılda 263 milyon TL toplamış. Türkiye’de yüzlerce tarikat, binlerce vakıf ve dernek var. Bu tabloyu büyütün, ortaya milyarlarca liralık bir ekonomi çıkıyor. Peki bu paralar nerede toplanıyor, kim tarafından nasıl harcanıyor?” ifadelerini kuullandı.
“Yardım toplama” adı altındaki faaliyetlerin şeffaflıktan uzak olduğunu vurgulayan Meriç, kayıt dışı gelirlerin kamu düzeni açısından ciddi risk taşıdığını ifade etti.
“BU DÜZENİN ADI İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ DEĞIL, EKONOMIK İMTIYAZ SİSTEMİDİR”
CHP’li Meriç, bazı dini yapılarla devlet arasındaki ekonomik ilişkilerin kurumsallaştığını savundu ve şunları söyledi: “Halk kuru ekmek bulamazken, bu yapılar vergi muafiyetleriyle, kamu kaynaklarıyla, ihalelerin kıyısında büyüyor. Bu düzenin adı inanç özgürlüğü değil, ekonomik imtiyaz sistemidir. Denetlenmeyen bu ağlar yalnızca mali değil, siyasal güç odağı haline gelmiştir.”
TARIKAT EKONOMİSİ KAYIT DIŞI MILYARLARLA BÜYÜYOR
Uzmanlara göre, Türkiye’deki dernek ve vakıfların toplam yıllık bağış hacmi 100 milyar TL’nin üzerinde. Ancak bu gelirlerin yalnızca küçük bir kısmı beyan ediliyor. Birçok dini yapının nakit, altın, gayrimenkul veya yurtdışı transferleri yoluyla kayıt dışı servet biriktirdiği tahmin ediliyor.
Meriç, “Tarikatların ekonomiye, siyasete, eğitime ve bürokrasiye sızdığı bir ülkede ne adalet işler ne de liyakat kalır. Cumhuriyet, kimsenin sırtını tarikata dayamasın diye kuruldu. Bugün görev, o Cumhuriyet’in vicdanını yeniden ayağa kaldırmaktır” dedi.
“DENETLENMEYEN BAĞIŞ, HALKTAN ÇALINAN UMUTTUR”
Meriç, açıklamasını şu sözlerle tamamladı: “Devletin bütçesi şeffaf olmazsa, cemaatlerin kasası kutsanır. Halkın alın teriyle büyüyen bu servet, yoksulun sofrasından eksilen ekmektir. Denetlenmeyen bağış, halktan çalınan umuttur.”
