Güneydoğu Anadolu Bölgesi, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektöründe güçlü performansını sürdürerek Ocak-Ağustos 2025 döneminde ihracatı yüzde 4 artırdı ve 2,3 milyar dolara ulaştırdı. Bölgenin toplam ihracatının yüzde 29,9’unu oluşturan sektör, ayçiçek yağı gibi ürünlerde rekor kırarken, buğday ununda pazar kayıpları yaşadı.
Merkezi Gaziantep’te bulunan Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin Başkanı Celal Kadooğlu, küresel arz daralmasının fiyatları yükselttiğini ve gümrük düzenlemelerinin sektörü desteklediğini belirtti.
ÜRÜN BAŞINA PERFORMANS: AYÇİÇEK YAĞI LİDER, BUĞDAY UNU DÜŞÜŞTE
Sektörde ayçiçek yağı ihracatı dikkat çekti: Kilogram başına birim fiyat yüzde 23,2 artarken, toplam gelir yüzde 19,5 yükselerek 400,4 milyon dolara ulaştı. Makarna ihracatı yüzde 3,2 düşüşle 395,8 milyon dolar olurken, buğday unu yüzde 26,6 azalarak 241,8 milyon dolara geriledi. Türkiye genelinde hububat ihracatı 8 ayda 8 milyar dolara yaklaşırken, Güneydoğu yüzde 28 payla lokomotif rolünde. Ocak-Haziran döneminde bölge hububat ihracatı 1,8 milyar dolara ulaşmış, Ağustos verileriyle toplam 2,3 milyara çıkmıştı.
KADOOĞLU: ‘AYÇİÇEK YAĞINDA YÜZDE 56,5 PAYIMIZ VAR, ARZ DARALIĞI FİYATLARI YÜKSELTTİ’
Kadooğlu, ayçiçek yağı ihracatındaki artışı şöyle değerlendirdi:
“Bitkisel yağlar alanında güçlü tedarikçi olarak Orta Doğu ve Afrika pazarlarında bağlantılarımız sayesinde siparişler artıyor. Ukrayna ve Rusya’daki stok tükenmesi, küresel arz daralması birim fiyatlarımızı yüzde 23’ün üzerinde yükseltti. Türkiye’nin toplam 700 milyon dolarlık ayçiçek yağı ihracatının yüzde 56,5’ini Güneydoğu olarak gerçekleştirdik.”
Ayçiçeği tohumu ithalatında gümrük vergisi güncellemesini kritik bulan Kadooğlu, “Cumhurbaşkanımızın imzasıyla yürürlüğe giren düzenlemeler, iç piyasa arzını korurken ihracatçılara uygun hammadde sağlıyor. Üretim verimliliğini artıracak politikalarla rekabet avantajımızı sürdüreceğiz” dedi.
BUĞDAY UNU SEKTÖRÜ İÇİN 2025 ZORLU: IRAK PAZAR KAYBI VE SURİYE FIRSATI
Kadooğlu, buğday unu sektörünün dünya lideri Türkiye için 2025’in sınav olacağını vurgulayarak, “İlk 8 ayda ihracat miktarı yüzde 35 düşüşle 1,5 milyon tona, gelir yüzde 33,7 azalarak 575,5 milyon dolara indi. Irak’ta yerli üretim sübvansiyonları, ithalat sıkılaştırmaları ve gümrük gecikmeleri etkili. Suriye’de artsa da fiyatlar buğday seviyesinde, kârlılık zorlanıyor” şeklinde konuştu.
Kadooğlu, “Irak’ta diyalog güçlendirme, yeni pazar arayışları ve maliyet kontrolü şart. Güneydoğu olarak Irak varlığını koruyup Suriye fırsatlarını değerlendireceğiz” diye ekledi.
